| ile wynosiła liczba ludności w 2019? | 38 383 tys. osób |
| które miejsce w UE i na świecie zajmuje Polska pod względem ludności? | w UE - 6
na świecie - 37 |
| ile jest województw? | 16 |
| ile jest powiatów? (ogółem) | 380 |
| ile jest powiatów ziemskich? | 314 |
| ile jest powiatów grodzkich? | 66 |
| jak inaczej nazywamy powiat grodzki? | miasto na prawach powiatu |
| na ile gmin podzielone są powiaty? | 2477 |
| jak możemy podzielić gminy i ile jest których? | na gminy wiejskie (1523), gminy miejsko-wiejskie(652) i gminy miejskie (302) |
| jak określamy podział administracyjny w Polsce? | trójstopniowy podział administracyjny |
| czym jest depopulacja? | wyludnianie się rejonów na wskutek migracji i naturalnego spadku liczby ludności |
| skutki depopulacji | - spadek atrakcyjności kraju (i rejonów) dla firm (mniej konsumentów)
- zmiana dostępności oferowanych usług (np. zmniejszenie różnorodności usług edukacyjnych)
- brak nowych inwestycji
- wzrost bezrobocia, spadek jakości życia |
| czym jest rynek pracy | Rodzaj rynku, na którym przedmiotem wymiany pomiędzy kupującym a sprzedającym jest praca. Przedsiębiorcy i instytucje kupują pracę od pracowników, którzy w zamian dostają wynagrodzenie. |
| trzy ekonomiczne grupy wiekowe to: | osoby w wieku przedprodukcyjnym (0-17), produkcyjnym (18-60/65) i poprodukcyjnym (60/65+) |
| jak można podzielić ludność ze względu na aktywność na rynku pracy? | osoby aktywne zawodowo i osoby bierne zawodowo |
| jak podzielimy osoby aktywne zawodowo? | osoby pracujące i bezrobotni (osoby bez pracy ale gotowa i zdolna do jej podjęcia) |
| przykłady osób biernych zawodowo: | - uczniowie i studenci
- emeryci
- osoby zajmujące się domem
- osoby z niepełnosprawnością |
| od czego zależy aktywność zawodowa społeczeństwa? | - poziomu rozwoju gospodarczego (gdy dynamiczny rozwój łatwiej o pracę)
- sytuacji demograficznej społeczeństwa (aktywne zawodowo są zazwyczaj osoby w wieku produkcyjnym)
- płeć (kobiety są mniej aktywne zawodowo)
- wykształcenie (im wyższe tym łatwiej o prace) |
| Czym jest współczynnik aktywności zawodowej? | stosunek liczby osób aktywnych zawodowo o liczby osób w wieku 15+, podawane w procentach |
| ile wynosi wartość współczynnika aktywności zawodowej? (2019) | 56,2% (65% mężczyźni, 48% kobiety) |
| jak można określić strukturę zatrudnienia w Polsce | Struktura zatrudnienia w Polsce jest zróżnicowana regionalnie. |
| opis struktury zatrudnienia w Polsce | Na obszarach wiejskich, słabo zurbanizowanych, na Wschodzie dominuje zatrudnienie w rolnictwie a odsetek pracujących w tym sektorze jest wyższy niż średnia krajowa.
Najwięcej zatrudnień w przemyśle znajduje się w miejscowościach z dużymi zakładami przemysłowymi, Największy udział zatrudnionych w przemyśle w liczbie zatrudnionych ogółem ma województwo śląskie
W największych polskich miastach dominuje liczba osób zatrudnionych w sektorze usług, więc największy udział zatrudnień w tym sektorze jest w województwie mazowieckim. |
| jaki sektor ogółem ma największy udział w całej Polsce? | usług |
| jak Polska klasuje się na tle krajów UE pod względem współczynnika aktywności zawodowej? | Polska ma przeciętny współczynnik aktywności zawodowej na tle innych krajów UE ale ma niską stopę bezrobocia |
| bezrobocie definicja | Bezrobocie to zjawisko braku miejsc pracy dla osób które chcą ją podjąć |
| jakie jest bezrobocie w dużych miastach a jakie na wsiach i małych mistach? | w dużych miastach bezrobocie jest niskie (duże zapotrzebowanie na różnorodne usługi)
na wsiach i w małych miastach bezrobocie jest stosunkowo wysokie (brakuje zakładów przemysłowych i małe zapotrzebowanie na usługi) |
| czym jest współczynnik/stopa bezrobocia? | stosunek liczby bezrobotnych w ogólnej liczbie osób aktywnych zawodowo, w procentach |
| ile wynosi stopa bezrobocia w Polsce? (2019) | 5% |
| jakie są największe przyczyny bezrobocia? | - poszukiwanie lepszej pracy lub przerwa w pracy na zdobycie nowych kwalifikacji
- spadek tempa rozwoju gospodarczego, więc mniejsza ilość ofert pracy
- niedostosowanie kwalifikacji pracowników do zmian a rynku pracy
- sezonowy spadek zapotrzebowania na pracowników na przykład w turystyce |
| jakie są jednostki osadnicze? | wsie - ludność zajmuje się działalnością rolniczą
miasta - działalność pozarolnicza (i prawa miejskie ale o tym nie raczyli wspomnieć w podręczniku) |
| ile ogółem i ile których jednostek osadniczych znajduje się na terenie Polski? (01.01.21) | 44 tysiące jednostek osadniczych ogółem
954 miasta
43 tys. wsi |
| kiedy powstała większość miast w Polsce i co było ich czynnikiem powstawania? | wiele Polskich miast powstało już w średniowieczu
Głównymi czynnikami była wymiana handlowa (np. dogodne położenie nad rzeką lub morzem, położenie na skrzyżowaniu szlaków handlowych), wiele rozwinęło się dzięki pełnienia przez nie funkcji administracyjnych (ośrodki władzy). Później decydowała również funkcja przemysłowa czy transportowa |
| Funkcje miast i opis funkcji | - handlowa - skupisko wielu sklepów, centrów handlowych, hurtowni
- administracyjna - siedziba lokalnych władz, sądów
- przemysłowa - skupisko wielu zakładów przemysłowych
- transportowa - ważny ośrodek transportowy np. węzły kolejowe, lotniska, porty
- edukacyjno-naukowa - siedziba szkół, wyższych uczelni, ośrodków naukowo badawczych
- turystyczna - cel wycieczek turystycznych
- religijna - cel pielgrzymek, miejsce kultu religijnego |
| czym jest urbanizacja? | urbanizacja to proces powstawania i rozwoju miast oraz napływ ludności na tereny miejskie |
| co jest miarą urbanizacji? | współczynnik urbanizacji - procentowy udział ludności miejskiej w ogólnej liczbie ludności kraju |
| ile wynosi współczynnik urbanizacji w Polsce? (2019) | 60% |
| dlaczego współczynnik urbanizacji jest niższy niż rekordowe 62% w 1991 roku? | - utrzymuje się regres demograficzny (ubytek naturalny i ujemne saldo migracji)
- stopniowo mieszkańcy miast odpływają na sąsiadujące tereny wiejskie |
| jaki jest współczynnik urbanizacji? | bardzo zróżnicowany regionalnie |
| gdzie jest najwyższy a gdzie najniższy współczynnik urbanizacji? | najwyższy: woj. śląskie (77%) i dolnośląskie (68%)
najniższy: woj. podkarpackie (41%), świętokrzyskie(45%) i lubelskie (46%) |
| czym są zespoły miejskie i jaka jest inna nazwa? | zespół miejski - aglomeracja - zespół blisko położonych miast połączonych siecią komunikacyjną, handlową i migracyjną |
| jak można podzielić aglomeracjie? | aglomeracje monocentryczne i policentryczne czyli konurbacje |
| czym jest aglomeracja monocentryczna + przykład | ma jeden ośrodek centralny - duże miasto które pełni wiele funkcji i wokół którego są skupione mniejsze miejscowości
np. aglomeracja warszawska |
| czym jest konurbacja + przykład | nie ma jednego dominującego miasta tylko skupia kilka miast podobnej liczbie mieszkańców i podobnych funkcjach
np. konurbacja górnośląska |
| co można powiedzieć o wielkości miast w Polsce? | w Polsce dominują małe miasta - miast poniżej 20 tys mieszkańców jest 80% a połowa z nich to miast poniżej 5 tys. osób |
| jakie są 4 największe miasta w Polsce? (2019) | Warszawa, Kraków, Łódź, Wrocław
(obecnie Wrocław większy od Łodzi) |
| jakie jest najmniejsze miasto w Polsce? | Opatowiec - 350 osób |
| jak scharakteryzować można osadnictwo wiejskie w Polsce? | 43 tysięcy wsi, przeważają wsie małe (<200 osób), wsi dużych (>2000) jest niespełna 800
40% wsi znajduje się w województwach mazowieckim, łódzkim i wielkopolskim |
| co można powiedzieć o współczesnych przemianach wsi? | - następuje odpływ ludności wiejskiej z wsi
- ludność z dużych miast przenosi się do pobliskich wsi
- następuje modernizacja wsi
- następuje rozwój działalności nierolniczej i liczby zatrudnionych w sektorach pozarolniczych
- wsie zaczynają pełnić funkcje turystyczne, rekreacyjne i mieszkaniowe
- zabudowania coraz bardziej kojarzą się z tymi miejskimi - hale produkcyjne, magazyny, nowoczesna zabudowa wielorodzinna |
