endocriene klieren | klieren die hun product afgeven aan het bloed dat door de klier stroomt |
oxytocine | hormoon dat het ontstaan van weeën aan het einde van de zwangerschap en tijdens de geboorte stimuleert, dat bij het zogen zorgt voor de melksecretie uit de melkklieren in de borsten en dat verantwoordelijk is voor het ontstaan van een band tussen moeder en kind en tussen partners |
signaalstoffen (signaalmoleculen) | stoffen (bijvoorbeeld hormonen en neurotransmitters) die communicatie tussen cellen in een organisme mogelijk maken |
groeihormoon (GH) | hormoon dat de groei en ontwikkeling regelt |
signaalcascade (cascade) | signaal dat via meerdere schakels in de cel wordt doorgegeven |
hypofyse | hormoonklier in de hersenen die verschillende hormonen produceert waarvan sommige de werking van andere hormoonklieren beïnvloeden |
thyroxine (schildklierhormoon) | hormoon dat de stofwisseling beïnvloedt en de groei en ontwikkeling bij kinderen stimuleert |
cascade (signaalcascade) | signaal dat via meerdere schakels in de cel wordt doorgegeven |
antidiuretisch hormoon (ADH) | hormoon dat de resorptie van water in de nieren regelt bij de vorming van urine |
bloedsuikerspiegel | glucoseconcentratie in het bloed |
adrenaline | hormoon dat wordt geproduceerd door het bijniermerg en een snelle kortdurende werking heeft waardoor de verbranding wordt bevorderd en je snel kunt handelen in een situatie van stress |
hormoonstelsel | alle hormoonklieren in het lichaam |
glucagon | hormoon uit de cellen van de eilandjes van Langerhans dat stimuleert dat glycogeen in lever en spieren wordt omgezet in glucose |
second messenger | nadat een signaalmolecuul aan een receptor is gebonden, wordt een volgend signaalmolecuul gevormd of geactiveerd dat het signaal aan een volgend signaalmolecuul kan doorgeven, een specifieke reactie in het cytoplasma op gang kan brengen of een gen aan of uit kan zetten |
neurosecretie | proces waarin door bepaalde neuronen hormonen worden afgescheiden (secretie) |
insuline | hormoon uit de cellen van de eilandjes van Langerhans dat het transport van glucose door celmembranen versnelt en stimuleert dat glucose in lever en spieren wordt omgezet in glycogeen |
inhibiting hormonen (IH) | hormonen die de productie van hormonen door de endocriene cellen in de hypofysevoorkwab remmen |
schildklier | hormoonklier die thyroxine produceert; ligt in de hals, voor het strottenhoofd, tegen de luchtpijp aan |
hypothalamus | gedeelte van de hersenen dat net boven de hypofyse ligt en de verbinding is tussen het zenuwstelsel en het hormoonstelsel |
receptoren | eiwitten in het celmembraan, het cytoplasma of de celkern, waaraan een specifiek molecuul kan binden |
prolactine | hormoon dat een rol speelt bij het vergroten van de melkklieren en dat de productie van melk door de melkklieren in de borsten stimuleert |
hormoon-receptorcomplex | ontstaat wanneer een hormoon bindt aan een receptoreiwit |
eilandjes van Langerhans | endocriene cellen in de alvleesklier die hormonen produceren die ervoor zorgen dat de glucoseconcentratie in het bloed min of meer constant blijft |
erytropoëtine (epo) | hormoon dat de productie van rode bloedcellen in het rode beenmerg stimuleert |
bijnierschors | buitenste gedeelte van de bijnieren dat onder invloed van het adrenocorticotroop hormoon (ACTH) cortisol produceert |
endocriene klieren | klieren die hun product afgeven aan het bloed dat door de klier stroomt |
cortisol | hormoon dat vrijkomt bij stress; het verhoogt de glucoseconcentratie in het bloed en onderdrukt de werking van het afweersysteem |
exocriene klieren | klieren die hun product afgeven via een afvoerbuis |
adrenocorticotroop hormoon (ACTH) | hormoon dat de hypofysevoorkwab produceert bij stress en dat de aanmaak van hormonen door de bijnierschors bevordert |
doelwitorgaan (hormoonstelsel) | orgaan waarvan de cellen receptoren bezitten waaraan bepaalde signaalmoleculen kunnen binden |
spijsverteringshormonen | hormonen die de spijsvertering beïnvloeden |
hormonen | signaalmoleculen die door hormoonklieren worden afgegeven |
hormoonspiegel (hormoonconcentratie) | de concentratie van een hormoon in het bloed |
releasing hormonen (RH) | hormonen die de productie van hormonen door de endocriene cellen in de hypofysevoorkwab stimuleren |
neurohormonen | hormonen die zijn gevormd door neuronen |
bijniermerg | binnenste gedeelte van de bijnieren dat hormonen produceert |