| Wat is het klassieke economische model? | - Criminaliteit is het overtreden van het sociaal contract, dit gedrag moet proportioneel en met zekerheid worden gestraft (Beccaria)
- Doel van strafwetten is afschrikking, leed moest net hoog genoeg zijn dat de kosten als zwaarder dan de baten ervaren worden (Bentham) |
| Wat is het criminologisch model van rationele keuzes? | - gelegenheid om delict te plegen moet aanwezig zijn;
- geschatte kosten moeten lager zijn dan de geschatte baten;
- strafrisico speelt hierbij een rol: gemiddelde sanctie die te verwachten is als gevolg van optreden politie en justitie (= product van pakkans en strafmaat) |
| Wat is de afschrikkingstheorie? | Volgens Becker zou de overheid voor ieder delictstype moeten berekenen welke strafbedreigingen nodig zijn om criminelen van hun activiteit af te laten zien, zodat de kosten de baten overtreffen. |
| Wat is het verband tussen de gelegenheidstheorie, routineactiviteiten theorie en situationele preventie? | het niveau van de criminaliteit wordt bepaald door de aanwezigheid van potentiële daders, de aanwezigheid van potentiële slachtoffers en de afwezigheid van voldoende sociale bewaking (gelegenheid)
door het treffen van adequate preventieve maatregelen (situationele preventie) kan de gelegenheid weg gehaald worden. dit kan leiden tot een ongunstigere kosten-batenverhouding voor de daders (routineactiviteiten) |
| Wat houdt de anomie- en straintheorie van Durkheim in? | Hij stelde dat snelle en ingrijpende veranderingen grote invloed hebben op allerlei groepen in de samenleving. belangrijke normen en waarden vervagen en verdwijnen. mensen kunnen zich voor nieuwe doelen gaan inzetten omdat er over het algemeen normonzekerheid en zelfs normloosheid (anomie) ontstaat. |
| Wat houdt de instrumentele anomietheorie van Mertons in? | - anomie ontstaat als in een maatschappij de culturele doeleinden gaan botsen met de legitieme middelen die het individu ter beschikking heeft om die doelen te bereiken.
- strain is de innerlijke spanning die wordt veroorzaakt hierdoor.
- reacties op strain: conformiteit; vernieuwing (deviantie of criminaliteit); ritualisme; terugtrekgedrag; rebellie of verzet. |
| Wat houdt de theorie van de delinquente subcultuur van Cohen in? | - collectieve subculturen met geheel eigen statuscriteria en nieuwe regels (die het dominante waardensysteem van de middenklasse radicaal afwijzen)
- het negatieve gedrag van de jongeren komt voort uit de behoefte zich af te zetten tegen het heersende normen- en waardensysteem van de maatschappij waarbinnen zij weinig of geen perspectieven denken te hebben. |
| Wat is de subcultuurtheorie van Cloward en Ohlins? | - Mensen die strain ervaren zullen gelijkgezinden opzoeken en een delinquente subcultuur vormen om samen de succesdoelen op illegitieme wijze te bereiken.
- criminele subcultuur; conflictcultuur; afzonderingssubcultuur |
| Wat is de sociale controletheorie volgens Hirschi? | - het tonen van crimineel gedrag is afhankelijk van de mate van het gevoel van binding met de sociale omgeving.
- vier elementen: gehechtheid (attachment); betrokkenheid in verband met eigenbelang (commitment); gebondenheid (involvement); normen en waarden (beliefs). |
| Wat houdt de sociale desorganisatie theorie in? | - Shaw en McKay: crimineel gedrag komen het meest voor in het centrum van de stad en neemt af naarmate je meer naar de periferie gaat.
- verklaring = sociale desorganisatie: in wijken met hoge criminaliteit is een geringe mate van stabiliteit (veel verhuizingen) en lage sociale cohesie.
- broken windows theorie, Wilson en Kelling: criminaliteit komt meer voor in wijken met zichtbaar lage sociale controle.
- collectieve effectiviteit, Sampson: bereidheid van inwoners om elkaar te vertrouwen en bij problemen te helpen en dus bij crimineel gedrag in te grijpen is een voorspeller van het criminaliteitsniveau. |
| Wat is de sociale labelingtheorie? | door het toedoen van strafrechtspleging krijgt iemand een criminele identiteit aangemeten. hij wordt dan als misdadiger gelabeld en loopt gevaar dat hij zichzelf ook zo gaat zien en zich hiernaar gaat gedragen. deze selffulfilling prophecy wordt ook wel secundaire deviantie genoemd. |
| Wat houdt de markttheorie in? | Dit is een synthetische theorie die een dynamische interactie tussen keuzes van (potentiële) daders en (potentiële) slachtoffers veronderstelt |
| Wat is de reintegrative shaming theorie (Braithwaite)? | indien door de sociale omgeving het vertoonde delinquente gedrag krachtig wordt afgewezen zonder dat de persoon zich afgewezen of verstoten voelt, zou het ontstaan van een criminele carrière in de kiem kunnen worden gesmoord. |
| Wat is de situationeleactietheorie van Wikström? | - volgens de SAT is criminaliteit het overtreden van morele regels. Wikström probeert de ommiddelijke oorzaken van dergelijk gedrag te bepalen.
- twee voorwaarden: betreft mentale instelling van betrokken individu; exposure (de blootstelling aan de omstandigheden) |
