synagoge | gebedshuis, studiehuis |
586 v Chr | verwoesting van eerste tempel (Jodendom) |
70 n Chr | verwoesting van tweede tempel (Jodendom) |
Tenach | Tora, Nebiim, Chetubim |
Tora | Abraham, Mozes, leefregels (613) |
Nebiim | profeten, verhalen over beloofde land |
Chetubim | geschriften, persoonlijke reflectie |
Mondelinge Tora | Misjna en Talmoed |
Misjna | uitleg van Tora, 200 n Chr |
Bawli | Babylonische Talmoed |
Jeroesjalmi | Palestijnse Talmoed |
tsedaka | sociale gerechtigheid (geven aan de armen) |
mitswot | voorschriften, incl regels, rituelen en feesten |
halacha | interpretatie van de geboden |
kasjroet | spijswetten |
koosjer | geoorloofd (eten) |
tefiliem | gebedsriem |
tsietsiet | kwastjes, 600 |
sjema | Hoor, Israel: de Heer is onze God, de Heer is 1 |
mezoeza | perkament met Sjema in koker |
minjan | minimum van 10 mannen om dienst in synagoge door te laten gaan |
kiddoesj | uitspreken van zegenspreuken en citaten uit Tora en beker wijn heffen |
merkawa | troonmystiek, opstijgen ziel naar God via 7 hemelen |
kabbala | mystiek van overlevering, 10 sefirot |
sefirot | uitstralingen, houden schepping in stand |
Rosj Ha-Shana | Nieuwjaar in september |
Jom Kippoer | groet verzoendag, schuldbekentenis, vergeving vragen en vasten |
Jom Kippoer | 10 dagen na Rosj Ha-Shana |
Soekoth | loofhuttenfeest, uittocht herdacht |
Simchat Tora | afsluiting Soekoth, Tora gekregen |
Chanoeka | herinwijding van tempel 165 v Chr; december |
Chanoekai | 8 armige kandelaar |
Menora | 7 armige kandelaar |
Poerim | Loten feest, voorjaar, Esther |
Sjawoe'ot | zeven weken na Pesach, Verbond met God, Ruth |
Pesach | uittocht uit Egypte, Seidermaaltijd, grote schoonmaak |
Jon Ha-Shoa | 12e dag na begin Pesach, 2e WO herdacht |
Beriet Mila | besnijdenis, 8e dag na geboorte |
moheel | opgeleid en bevoegd persoon voor besnijdenis |
Bar-mitswa | zoon der wet, 13 jaar, voor het eerst Tora lezen |
Choepa | huwelijk (baldakijn) |
ketoeba | huwelijksakte |
mitswa | voor God geheiligde zaak, bijv bezoek zieken |
chassidisme | vrolijk Jodendom, God ervaren door schepping te ervaren |
ch b d | richting in chassidisme, wijsheid, inzicht en kennis |
orthodox chassidisme | heel streng, chassidiem |