siddharta gautama | Boeddha |
Boeddha | de ontwaakte, de verlichte |
middenweg | geen ascese en geen materialisme |
vier edele waarheden | het leven is lijden, vergankelijk |
vier edele waarheden | lijden ontstaat door begeerte en onwetendheid |
vier edele waarheden | als we niet begeren, lijden we niet |
vier edele waarheden | we leren begeerte af dmv achtvoudige pad |
dukkha | lijden |
achtvoudige pad, wijsheid | juist inzicht en juist besluit |
achtvoudige pad, tucht | kuist spreken, juist handelen en kuist leven |
achtvoudige pad mediatie | beheersing wil, aandacht en concentratie |
anatta | niet-zelf |
anicca | niets is blijvend |
nirvana | uitdoving (van het lijden), opheffing van eigen zelf |
samatha | meditatie; tot rust brengen van de geest |
vipassana | meditatie: onderscheidend inzicht, zonder vooroordeel |
dharma (Boeddhisme) | leer van Boeddha, volgen van Boeddha |
vijf voorschriften | niet doden, niet stelen, geen seksueel wangedrag, geen onwaarheid, geen drank of drugs |
vier nobele deugden | oneindige vriendelijkheid, mededogen, medevreugde en gelijkmoedigheid |
metta | oneindige vriendelijkheid |
karuna | oneindige mededogen |
mudita | oneindige medevreugde |
upekkha | oneindige gelijkmoedigheid (wat er ook gebeurt, je blijft jezelf) |
prajna en karuna | wijsheid en mededogen |
extra maatregelen voor monniken | niet eten na 12 u, niet zingen of dansen, geen parfum of sieraden, niet op zacht bed slapen, geen geld aannemen |
dana | vrijgevigheid en hulp |
theravada | hinayana |
theravada | oudste vorm van boeddhisme, boeddha navolgen |
hinayana | kleine voertuig |
arhat | diegene die op eigen kracht nirvana bereikt (theravada) |
vajrayana | diamanten voertuig |
vajrayana | tibet en nepal |
vajrayana | vermenging van tantra en mahayana |
vajrayana | mantra en mandela |
mahayana | grote voertuig |
mahayana | iederen kan verlichting bereiken, via meerdere wegen |
boddhisatva | verlicht iemand die terugkeert om anderen te helpen |
sunyata | leegte, openheid/vrijheid, grond van alle bestaan, kan alles worden |
volksboeddhisme | allerlei vormen van devotie om positief karma op te bouwen, mening boeddhisme en hindoeisme |
boeddhanatuur | heeft iedere bestaansvorm, inzicht moet nog komen |
kosmisch boeddhabewustzijn | concreet gestalte in elk wezen dat Boeddha wordt |
soetra | pali canon en andere soetras |
pali-canon | soettas, vinaya, abidhamma |
soetta's | woorden van Boeddha |
vinaya | discipline (regels voor monniken) |
abidhamma | zuivere leer; uitleg, commentaar op leer van Boeddha |
drie juwelen | boeddha, dharma, sangha |
sangha | boeddhistische gemeenschap |
stupa | monument voor boeddha, waar zijn aanwezigheid is |
wesak/vesakha | april/mei |
vesakha/wesak | geboorte, ontwaken en sterven van Boeddha |
Losar | nieuwjaar jan/feb |
jakata's | geboorteverhalen van eerder boeddha's, wijsheid en mededogen |