Soevereiniteit | het recht om zonder inmenging van buitenaf beslissingen te nemen |
Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) | samenwerking tussen Nederland, Duitsland, Frankrijk, Italië, België en Luxemburg van één markt voor steenkool en staal |
Europees Economische Gemeenschap (EEG) | economische samenwerking tussen Nederland, Duitsland, Frankrijk, Italië, België en Luxemburg |
Lidstaten | staten die zijn verenigd met andere staten (zoals Nederland, Duitsl… in EEG/Europese Unie) |
Verdrag van Maastricht | in 1992 werd daarmee de EU en de EMU(Economische en Monetaire Unie) opgericht |
‘Brexit’ | referendum voor uittreding uit EU van de Britten |
Interne markt | vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaa |
Eurozone | de groep van de EU-landen die een gecoördineerde economische, financiële en monetaire politiek voeren |
Supranationale organisatie | de aangesloten landen hebben bevoegdheden overgedragen aan de EU |
Intergouvernementeel | besluiten kunnen alleen genomen worden met een instemming van alle afzonderlijke landen |
Europese Commissie | dagelijks bestuur van EU |
Raad van Ministers | de vertegenwoordigde regeringen van alle lidstaten |
Europese Raad | alle regeringsleiders, geen wetgevende taak, maar stelt hoofdlijnen van het politieke beleid vast |
Europees Parlement (EP) | 751 parlementsleden (aantal per lidstaat hangt af van aantal inwoners) die de EU vertegenwoordigen |
Democratisch tekort | het EP heeft niet veel besluiten, waardoor de burgers via EP weinig invloed kunnen hebben in de EU |
Verdrag van Lissabon (Europese Grondwet) | bestuur en politieke besluitvorming van de EU zijn hier geregeld |
‘Gelekaartprocedure’ | als 1/3 van de nationale parlementen een voorstel van de Europese Commissie niet ziet zitten, moet de Europese Commissie het voorstel opnieuw bekijken |
Europees Hof van Justitie | rechtsprekende macht van EU |
Euroscepsis | zowel burgers als regeringen van lidstaten protesteren tegen de veel Europese regels/zich afzetten tegen de EU |
Verenigde Naties (VN) | de belangrijkste wereldwijde samenwerkingsverband van bijna alle landen |
Secretaris-generaal | hoogste ambtenaar van de VN en voorzitter van Algemene Vergadering |
Algemene Vergadering | belangrijkste overlegorgaan van VN. Ze kan bij meerderheidsbesluit resoluties en verklaringen aannemen: |
Resolutie | uitspraak waarin bepaald gedrag van een land wordt veroordeeld |
Verklaringen | zie lesboek blz. 136 |
Veiligheidsraad (van de VN) | ze besluit bij meerderheid van stemmen of een resolutie wordt uitgevoerd. En werkt aan internationale veiligheid en vrede |
Vetorecht | het recht om de uitvoering van een resolutie te verbieden (VS, Rusland, China, Frankrijk en Engeland hebben dat) |
Militaire organisatie | organisatie waar landen elkaar militair bijstaan als een lid wordt aangevallen |
Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) | een militaire organisatie met nu 28 leden |